Najem okazjonalny, to szczególna forma najmu długoterminowego, która cechuje się bardzo dobrym zabezpieczeniem interesów wynajmującego, bowiem w/g jej zapisów, najemca poddaje się egzekucji i zobowiązuje się do opróżnienia i wydania lokalu w przypadku wypowiedzenia umowy. Ponadto wskazuje lokal zastępczy, do którego się uda w razie przeprowadzenia egzekucji. Ma ona charakter oświadczenia najemcy w formie aktu notarialnego. Zabezpiecza to interesy właściciela mieszkania na wypadek problemów z najemcami, którzy nie chcieliby opuścić mieszkania po zakończeniu umowy. Do zakończenia umowy najmu może dojść w sytuacji upływu jej terminu lub, gdy została wypowiedziana na skutek np. braku własności.
Od listopada 2013r. z tej formy mogą korzystać wszyscy właściciele mieszkań , w tym firmy pod warunkiem, że najemcą jest osoba fizyczna.

Umowa najmu okazjonalnego składa się z umowy najmu i załączników.
Umowa najmu okazjonalnego:
jest szczególną formą umowy najmu długoterminowego,
musi być zawarta na piśmie, na czas oznaczony nie dłuższy niż 10 lat,
wszelkie zmiany wymagają formy pisemnej,
najemcą może być tylko osoba fizyczna lub firma,
umowa najmu musi być podpisana przez Właściciela i Najemcę, z kolei Akt notarialny podpisuje tylko Najemca,
wysokość kaucji nie może przekroczyć sześciokrotności wysokości czynszu najmu.

Załączniki to:
oświadczenie najemcy sporządzonego w formie aktu notarialnego, w którym najemca poddaje się egzekucji i zobowiązuje się do opróżnienia oraz wydania używanego mieszkania we wskazanym w żądaniu terminie. Daje to możliwość wynajmującemu uproszczenia realizacji prawa do opróżnienia lokalu mieszkalnego w wypadku, gdy najemca nie chce go opuścić,
oświadczenie najemcy, w którym wskazuje inny lokal, gdzie będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia najętego lokalu. Stanowi ono uzupełnienie pierwszego oświadczenia. Najemca wskazuje lokal mieszkalny, do którego będzie mógł zostać eksmitowany w razie konieczności opuszczenia najętego lokalu. W razie utraty możliwości zamieszkania we wskazanym miejscu, najemca zobowiązany jest w ciągu 21 dni dostarczyć oświadczenie, w którym wskazuje nowe lokum, oświadczenie właściciela w/w lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu o wyrażenie zgody na zamieszkanie w nim najemcy i osób z nim zamieszkujących w wypadku wykonania egzekucji. Najemca zobligowany jest do dostarczenia wynajmującemu oświadczenia ze wskazaniem innego lokalu mieszkalnego, w którym ten wyraża zgodę na zamieszkanie w swoim lokalu najemcy, w razie konieczności opuszczenia przez niego wynajmowanego mieszkania.

Aby umowa była ważna, właściciel musi zgłosić umowę we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu 14 dni od oddania mieszkania w najem oraz rozliczyć podatek od najmu w/g zasad ogólnych lub ryczałtu.
Z kolei najemca musi udać się do notariusza wraz z zaświadczeniami opisanymi powyżej i w obecności notariusza podpisać oświadczenie o poddaniu się egzekucji.

Koszty najmu okazjonalnego wiążą się z opłatą notarialną za akt poddania się egzekucji i waha się od 150 do 300zł. Koszty te pokrywane są przez najemcę lub dzielone po połowie. Zwykle jednak to właściciel mieszkania ten koszt ponosi.

Po wygaśnięciu lub rozwiązaniu najmu okazjonalnego, jeśli najemca nie wydał lokalu, należy doręczyć żądanie opróżnienia lokalu w terminie nie krótszym niż 7 dni na tę czynność. Jeśli w tym terminie lokal nie zostanie wydany, właściciel mieszkania może udać się do sądu, aby uzyskać wykonalność aktu notarialnego. Gdy sąd wyda klauzulę wykonalności, należy udać się z nią do komornika, który dokona eksmisji, której koszt wynosi ok.1500zł za każdą izbę w opróżnionym lokalu.
Regulacje dotyczące umowy najmu okazjonalnego znajdują się w Ustawie z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz.U.2014.150 ) art.19a – 19e.
Dzięki umowie najmu okazjonalnego minimalizuje się ryzyko najmu najemcy, który nie chce płacić za korzystanie z mieszkania.